ApexUltra

ApexUltra została specjalnie opracowana do ręcznie wykonywanych noży i ma na celu dostarczenie surowca godnego wysokiej jakości noży. Jest to stal niskostopowa, która nadaje się do kucia i spawania ogniowego. Dzięki drobnym węglikom oraz mimo swojej wysokiej twardości, ApexUltra jest stosunkowo łatwa do obróbki i ostrzenia. Dzięki wysokiej czystości i zrównoważonemu składowi stopowemu, ApexUltra zachowuje bardzo dobrą udarność przy twardości przekraczającej 66 HRC i zapewnia doskonałą trwałość krawędzi tnącej. Ta stal oferuje wyjątkowe połączenie właściwości, które sprawiają, że nadaje się do różnych rodzajów noży i ostrzy.

Więcej informacji można znaleźć pod adresem: https://www.apexultrasteel.com.

Skład chemiczny

Wstępna obróbka cieplna

Kucie:

Temperatura: 1120 °C – 800 °C.
Nie podgrzewać stali powyżej 1120 °C, ponieważ może to spowodować nieodwracalne uszkodzenia. Po kuciu należy stopniowo schładzać, aby uniknąć hartowania powietrzem i ewentualnych pęknięć. Jest to szczególnie ważne, jeśli dalsze obróbki cieplne nie są przeprowadzane bezpośrednio po kuciu.

Normalizacja:

Podgrzać do 950 °C, utrzymywać przez 15 minut, a następnie chłodzić powietrzem.

Rafinacja ziarna:

Szybko podgrzać do 790 °C, utrzymywać przez 10 minut, a następnie chłodzić powietrzem. Ten proces można powtórzyć 2-3 razy, aby uzyskać mniejsze rozmiary ziarna austenitu.

Wyżarzanie zmiękczające:

Wyżarzać w temperaturze 790 °C przez 15-30 minut, schładzać w tempie 55 °C/h do 590 °C. Szybkość chłodzenia poniżej 590 °C nie jest istotna.

Wyżarzanie odprężające:

Pomaga zmniejszyć naprężenia powstałe podczas szlifowania, co minimalizuje deformacje podczas hartowania. Jest to opcjonalny krok w obróbce cieplnej. Podgrzać do 590 °C, utrzymywać przez 1 godzinę, a następnie powoli schładzać w piecu.

Obróbka cieplna – hartowanie i odpuszczanie

Hartowanie:

Austenityzowanie w temperaturze 780 °C - 880 °C, w zależności od pożądanej twardości, utrzymywać przez 10 minut, hartować w szybkim lub średnioszybkim oleju hartowniczym.

Obróbka kriogeniczna:

Obróbki kriogeniczne są opcjonalne, ale pomagają utrzymać niski poziom resztkowego austenitu, szczególnie przy wyższych temperaturach austenityzowania. Stal należy schładzać natychmiast po hartowaniu w zamrażarce, suchym lodzie lub ciekłym azocie przez 30 minut.

Odpuszczanie:

Po hartowaniu do temperatury pokojowej (lub po obróbce kriogenicznej) stal należy podgrzać do temperatury 150 °C - 240 °C. Zaleca się dwukrotne odpuszczanie, każde przez 1 godzinę, z chłodzeniem do temperatury pokojowej pomiędzy odpuszczaniami.

Właściwości mechaniczne

Twardość / Udarność:

ApexUltra oferuje doskonały stosunek twardości do udarności, szczególnie w zakresie wysokiej twardości (>66HRC), przewyższając inne testowane dotychczas stale. Ten stosunek koreluje ze stabilnością krawędzi tnącej. Wysoka udarność zapobiega pęknięciom krawędzi, a wysoka twardość zmniejsza stępienie krawędzi poprzez odkształcenia plastyczne.

Trwałość krawędzi tnącej:

ApexUltra, dzięki swojej kombinacji wzbogaconych chromem węglików żelaza, wolframu i wanadu, wykazuje znacznie lepszą trwałość krawędzi tnącej niż inne niskostopowe stale, które zazwyczaj są stosowane przez kowali noży.

Praktyczne zalecenia dotyczące obróbki cieplnej dla nożowników

Szczegółowe informacje można znaleźć w artykule Knifesteelnerds autorstwa Larrina Thomasa: https://knifesteelnerds.com/2022/09/06/how-to-heat-treat-apexultra-knife-steel/.

Obróbka cieplna dla kutej klingi (obróbka w piecu do hartowania)

1. Normalizacja: 10-15 minut w temperaturze 950°C, następnie chłodzenie powietrzem.
2. Rafinacja ziarna: Podgrzać do 790°C przez 10 minut, a następnie chłodzić powietrzem.
3. Wyżarzanie zmiękczające: Wyżarzać w temperaturze 790°C przez 15-30 minut, a następnie schładzać w tempie 55°C/h do 590°C. Szybkość chłodzenia poniżej 590°C nie ma istotnego znaczenia.
4. Austenityzowanie: W zależności od pożądanej twardości, austenityzować w temperaturze 830-885°C przez 10-15 minut, a następnie hartować w oleju.
5. Odpuszczanie: Odpuszczać w temperaturze 150-240°C, w zależności od pożądanej kombinacji twardości i udarności.

Obróbka cieplna dla noża bez kucia (usuwanie materiału, obróbka w piecu do hartowania)

1. Austenityzowanie: W zależności od pożądanej twardości, austenityzować w temperaturze 830-885°C przez 10-15 minut, a następnie hartować w oleju.
2. Odpuszczanie: Odpuszczać w temperaturze 150-240°C, w zależności od pożądanej kombinacji twardości i udarności.

Właściwości tej stali po obróbce cieplnej w stanie dostarczonym nie są tak dobre jak po obróbce zmiękczającej z tempem chłodzenia 55°C/h. Zaleca się przestrzeganie opisanych powyżej kroków w sekcji „Obróbka cieplna dla kutej klingi (obróbka w piecu do hartowania)”, zaczynając od normalizacji, aby uzyskać lepsze właściwości.

Obróbka cieplna dla kutej lub szlifowanej klingi z wykorzystaniem wyłącznie kuźni

1. Normalizacja: Normalizować w temperaturze 950°C (temperaturę kontrolować za pomocą lasera termometru lub wskaźników Tempilstik), następnie chłodzić powietrzem do momentu, aż stal znowu stanie się magnetyczna.
2. Rafinacja ziarna: Podgrzać stal, aż stanie się niemagnetyczna, a następnie chłodzić powietrzem.
3. Wyżarzanie zmiękczające: Podgrzać stal do temperatury niemagnetyczności, a następnie możliwie jak najwolniej chłodzić w kuźni, w wermikulicie lub innym izolacyjnym medium; dodatkowo można użyć podgrzanych prętów stalowych, aby spowolnić chłodzenie, co pozwala uzyskać bardziej miękką stal.
4. Hartowanie: Równomiernie podgrzać stal do temperatury niemagnetyczności i hartować w oleju, bez potrzeby utrzymywania jej w tej temperaturze. Kombinacja drobnej mikrostruktury wynikającej z wyżarzania i kornujące węgliki sprawiają, że szeroki zakres temperatur od niemagnetyczności do 880°C (lub nawet wyżej) daje dobre rezultaty. Dzięki temu możliwe jest osiągnięcie udanych rezultatów także podczas obróbki cieplnej w kuźni, w porównaniu do innych stali niskostopowych.
5. Odpuszczanie: W zależności od pożądanej kombinacji twardości i udarności, odpuszczać w temperaturze 150-240°C.