1.2080 / NC11 / X210Cr12

1.2080: Stal precyzyjna, odporna na zużycie i stabilna wymiarowo

Ledeburytyczna stal chromowa 1.2080, znana także pod skróconą nazwą X210Cr12, należy do grupy stali narzędziowych do pracy na zimno. Wyróżnia się jako wysokowydajna stal do cięcia, co jest efektem zachowania doskonałej stabilności wymiarowej, odporności na zużycie i utrzymywania ostrości nawet przy większych wymiarach podczas obróbki cieplnej. Dodatkowo, stal ta wykazuje dużą odporność na deformacje i ścieranie. Należy jednak pamiętać, że obróbka i skrawanie tego wysokostopowego materiału może być trudniejsza w porównaniu do stali mniej stopowych. Zwykle stal ta, kuta w temperaturze od 1050 do 850 °C, dostarczana jest z wytrzymałością około 835 N/mm².

1.2080: Stal do hartowania na zimno w oleju i powietrzu

Podczas obróbki cieplnej, 1.2080 może być poddawana wyżarzaniu zmiękczającemu lub odprężającemu. Wyżarzanie zmiękczające powinno się odbywać w temperaturze od 800 do 820 °C przez 4 do 6 godzin, a chłodzenie odbywać się powoli, czy to w wyłączonym piecu, czy przy użyciu popiołu. Wyżarzanie odprężające, rekomendowane dla narzędzi wymagających lub w celu zmniejszenia naprężeń, odbywa się przez 2 do 4 godzin w piecu o temperaturze około 650 °C, przy czym należy unikać szybkiego ogrzewania i chłodzenia. Twardość po wyżarzeniu nie przekracza 240 HB.

Stal ta nadaje się również do hartowania w oleju lub powietrzu. Przed hartowaniem, stal należy najpierw stopniowo podgrzać: najpierw do 450 – 650 °C, a następnie do 800 – 850 °C. Proces hartowania dostosowuje się do kształtu i rozmiarów obrabianego elementu. Dla detali o średnicy do 20 mm zalecane jest hartowanie powietrzne trwające 20 minut w temperaturze 930 do 970 °C. Dla większych elementów, o maksymalnej średnicy 50 mm, zalecane jest hartowanie w ciepłej kąpieli w temperaturze 450 do 500 °C. Niezależnie od wielkości, hartowanie w kąpieli ciepłej lub w oleju umożliwia osiągnięcie twardości 62 do 64 HRc. Chociaż maksymalna osiągalna twardość wynosi 64 HRc, praktycznie spotyka się materiał z twardością roboczą tylko około 59 do 62 HRc.

Jeżeli od stali 1.2080 wymagana jest większa odporność, dobre rezultaty można osiągnąć poprzez dwukrotne odpuszczanie w powietrzu w temperaturze około 160 – 300 °C. Na każde 25 mm grubości należy przewidzieć co najmniej godzinę odpuszczania, przy czym całkowity czas odpuszczania nie powinien być krótszy niż dwie godziny.

1.2080: Stal wysokowydajna do narzędzi tnących i pomiarowych

Jako wysokowydajna stal do cięcia, ledeburytyczna stal chromowa 1.2080 jest używana przede wszystkim do produkcji narzędzi tnących, które są poddawane wysokim obciążeniom i wymaganiom. Noże wykonane z tego trwałego materiału, są zdolne do formowania nawet najbardziej skomplikowanych kształtów. Preferowane są noże do cięcia blach, np. noże do nożyc płaskich czy kołowych, które tną blachy i taśmy o grubości do 4 mm. Stosowane są również do produkcji innych rodzajów noży, takich jak noże do wełny stalowej, noże do cięcia czy noże do produkcji gwoździ. Głównym obszarem zastosowania stabilnej wymiarowo stali 1.2080 są także narzędzia pomiarowe, takie jak graniczne kalibratory, narzędzia do wiercenia jak tuleje wiertnicze, narzędzia do tłoczenia, a także narzędzia do ciągnienia wszelkiego rodzaju, od matryc ciągnących przez pierścienie ciągnące aż po stożki ciągnące i trzpienie ciągnące.

1.2080: Niezawodny partner dla narzędzi wysoko obciążonych i materiałów

Chętnie stosowana jest również odporna na deformacje stal 1.2080 przy obróbce materiałów poddanych wysokim obciążeniom i podatnych na zużycie. Jako narzędzia prasowe dla substancji takich jak gumy czy żywice sztuczne, preferowane są te wykonane z 1.2080, szczególnie w przemyśle farmaceutycznym. Podobnie, przemysł ceramiczny często używa 1.2080 przy pracy z porcelaną. Przemysł drzewny również polega na wytrzymałej 1.2080 w powszechnie używanych maszynach do obróbki drewna, takich jak frezarki. Ponieważ 1.2080 nadaje się również do polerowania, jakość ta sprawdziła się również w przemyśle tworzyw sztucznych, zwłaszcza przy produkcji form i listew z tworzyw sztucznych, na przykład z duroplastów. Zakres zastosowań 1.2080 jest uzupełniany przez różnorodne inne narzędzia i części, takie jak stemple (np. stemple głowicowe), szczęki (np. szczęki nożowe czy szczęki do walcowania gwintów), wałki (np. wałki gwintujące), tuleje i igły skrobakowe.

Skład chemiczny w %:

• C: 1,91 – 2,20
• Cr: 11,0 – 12,00
• Mn: 0,15 – 0,45
• P: 0,03
• S: 0,03
• Si: 0,10 – 0,40

Normy

• Werkstoff: 1.2080
• AISI: AISI D3
• EN: X210Cr12
• DIN: X210Cr12
• UNS: UNS T30403
• PN: NC11

Podsumowanie

Stal 1.2080, znana jako X210Cr12, to ledeburytyczna stal chromowa, należąca do grupy stali narzędziowych do pracy na zimno. Charakteryzuje się wysoką wydajnością do cięcia, doskonałą stabilnością wymiarową, odpornością na zużycie i zdolnością do utrzymywania ostrości, co sprawia, że jest idealna do produkcji narzędzi tnących i pomiarowych. Stal ta jest także odporna na deformacje i ścieranie, choć jej obróbka i skrawanie mogą być trudniejsze niż w przypadku mniej stopowych stali. Hartowana w oleju lub powietrzu, osiąga twardość od 59 do 64 HRc, zależnie od zastosowania i sposobu obróbki cieplnej.

FAQ: stal 1.2080

Informacja prawna: Niniejszy post ma charakter wyłącznie informacyjny i służy celom handlowym i marketingowym. Firma IK Stal nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek konsekwencje wynikające z zastosowania zawartych w nim informacji. Użytkownik powinien samodzielnie zweryfikować wszystkie dane i zalecenia zawarte w tym poście, korzystając z fachowych wydawnictw i źródeł branżowych.