Poznaj rodzaje noży tokarskich
Noże tokarskie to jednoostrzowe narzędzia skrawające. Jak sugeruje nazwa, są używane we wszelkiego rodzaju tokarkach, czyli obrabiarkach, które wprawiają przedmiot w ruch obrotowy i skrawają jego powierzchnię. Ciekawostka: prymitywne tokarki powstały setki lat przed naszą erą, a pierwszy automat tokarski został wynaleziony w 1870 roku. W naszym wpisie przyjrzymy się jednak bliżej nie historii obrabiarek, a rodzajom noży tokarskich stosowanych w nowoczesnych maszynach.
Z jakich materiałów powstają noże tokarskie? Kilka słów o stali narzędziowej
Zanim przejdziemy do tematu rodzajów noży tokarskich, opowiemy krótko o materiałach, z jakich powstają. To stal narzędziowa, stal na noże, która jest dobierana do danego noża tokarskiego w zależności od rodzaju materiału, który będzie docelowo obrabiany. Noże tokarskie są najczęściej produkowane ze stali szybkotnącej i węglika spiekanego; mamy też noże tokarskie z płytką lutowaną. Noże ze stali szybkotnącej sprawdzają się na przykład do obróbki wiórowej elementów wykonanych ze stali, żeliwa i miękkiego mosiądzu.
Podział noży tokarskich
Noże tokarskie możemy dzielić nie tylko ze względu na materiał, z którego są wykonywane. Istotne są kształty, formaty. Według obowiązujących norm międzynarodowych (ISO), czy polskich (PN), wyróżniamy na przykład nóż tokarski:
- prosty lewy/prawy,
- wygięty lewy/prawy,
- boczny wygięty lewy/prawy,
- szeroki,
- czołowy lewy/prawy,
- boczny osadzony lewy/prawy,
- przecinak lewy/prawy,
- wytaczak prosty,
- wytaczak spiczasty,
- wytaczak hakowy,
- do gwintu zewnętrznego lewy/prawy,
- do gwintu wewnętrznego,
- do rowków klinowych.
Jeśli chodzi o noże tokarskie z płytką, dzielimy je na te do stali (oznaczenie P), do stali nierdzewnej (oznaczenie M), do żeliwa (oznaczenie K). Oznaczenia w nawiasach dotyczą grupy wg ISO, przy czym noże z grupy P oraz K normy dzielą dalej pod względem zastosowania. Normy wskazują tzw. zakres. W praktyce osoba zajmująca się obsługą tokarek doskonale wie, jakich konkretnie narzędzi potrzebuje.