Czy istnieją stale, które nadają się zarówno do pracy na zimno, jak i na gorąco?

Stale narzędziowe wykorzystywane są do różnorodnych zadań w przemyśle, a ich skład chemiczny oraz właściwości mechaniczne dostosowuje się do warunków pracy. Wyróżnia się przede wszystkim odmiany przeznaczone do eksploatacji w niskich temperaturach oraz te stosowane w środowisku o podwyższonej ciepłocie. W praktyce wybór odpowiedniego rodzaju surowca zależy od typu obróbki, jakiej zostanie poddany. Zdarza się jednak, że pojawia się potrzeba wykorzystania materiału uniwersalnego – zdolnego do działania w warunkach zarówno niskotemperaturowych, jak i wysokotemperaturowych. W takim przypadku kluczowe znaczenie ma połączenie odporności cieplnej, twardości oraz odporności na zużycie. Stal do pracy na gorąco są dostępne w ofercie firmy IK Stal Group. Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Stale do pracy na gorąco i zimno – kompromis technologiczny

Na rynku dostępne są gatunki stali o podwyższonej uniwersalności, które mogą być stosowane w różnorodnych warunkach termicznych. Przykładem są stale narzędziowe stopowe, zawierające dodatki takie jak chrom, molibden czy wanad. Dzięki tym pierwiastkom uzyskują one większą odporność na ścieranie oraz stabilność wymiarową w zmiennych temperaturach. Choć nie osiągają one tak wysokiej wydajności, jak stale wyspecjalizowane wyłącznie do jednej formy pracy, stanowią rozwiązanie pośrednie – szczególnie przydatne w narzędziach wykorzystywanych do obróbki plastycznej metali w szerokim zakresie temperaturowym. W przypadku zastosowań, gdzie występuje naprzemienne nagrzewanie i chłodzenie narzędzia, stal o cechach mieszanych może ograniczyć ryzyko pękania, deformacji i nadmiernego zużycia.

Korzyści i ograniczenia zastosowania stali uniwersalnych

Zaletą stosowania stali przystosowanych do pracy w różnych warunkach cieplnych jest ich elastyczność eksploatacyjna. Narzędzia wykonane z takich materiałów mogą być stosowane w procesach wymagających zarówno odporności na uderzenia, jak i wytrzymałości przy kontakcie z podwyższoną temperaturą. To pozwala ograniczyć liczbę wymiennych elementów w parku maszynowym i uprościć zarządzanie zapasami. Jednak warto pamiętać, że stal uniwersalna nigdy nie dorówna parametrami materiałom wyspecjalizowanym – np. stalom szybkotnącym czy narzędziowym przeznaczonym wyłącznie do pracy na gorąco. Wybór takiego rozwiązania powinien być świadomy i poprzedzony analizą charakterystyki konkretnego procesu technologicznego. W zastosowaniach przemysłowych, gdzie istotna jest wielofunkcyjność i ekonomika pracy, tego typu kompromis może okazać się jednak niezwykle korzystny.